Met het project ‘de kapellekesgangers’ wil IOED Schelde-Durme kapeleigenaars en – beheerders een hart onder de riem steken,
maar ook dit kleine erfgoed onder de aandacht brengen bij het grote publiek.
Zomer 2019: De schade aan de twee pilootkapellen wordt opgemeten ism de dienst Monumentenwacht van de Provincie Oost-Vlaanderen
De teloorgang wenkt
Ooit stonden kapellen centraal tijdens processies of in tijden van nood. Maar sinds ze hun oorspronkelijke functie verloren, staan ze er meestal verwaarloosd bij. De teloorgang wenkt om de hoek nu veel kapeleigenaars niet weten waar ze de tijd en middelen moeten halen om hun kapel te onderhouden.
Dat willen we voorkomen, want onze IOED koestert kapellen als klein waardevol erfgoed.
Pilootkapellen
De Heilige-Anna-kapel in Wetteren (foto links) vormt samen met de Onze-Lieve-Vrouwkapel van Banneux in Zele een pilootlocatie voor ons project ‘De Kapellekesgangers’.
Enerzijds willen we de kapeleigenaars helpen om alternatieve financieringsbronnen te vinden voor de renovatie, anderzijds zoeken we samen naar nieuwe vrijwilligers die de kapel in de toekomst mee willen onderhouden. Samen met de eigenaars willen we ook informatie verzamelen over de historische kapellen: hoe werden ze vroeger gebruikt? Waren ze opgenomen in processies? Wie heeft er nog foto’s of ander beeldmateriaal? Alles begint natuurlijk met in kaart brengen van de schade aan de kapellen. Dat gebeurde in samenwerking met de dienst Monumentenwacht van de Provincie Oost-Vlaanderen.
Publieksluik zomer 2020
Nu meer en meer mensen de smaak te pakken hebben om (corona)wandelingen te maken dichtbij huis, raken ze ongetwijfeld ook gecharmeerd door de kleine kapelletjes die ze onderweg tegenkomen. We nodigen iedereen uit om eens even stil te staan bij deze mooie, kleine elementen in ons landschap die allerlei verhalen met zich meedragen.
De hele zomer lang verzamelen we bestaande kapelletjesroutes, wandelingen en fietstochten en delen die dan graag met jullie. Bestaande initiatieven en routes proberen we ook een duwtje in de rug te geven door ze digitaal te ontsluiten via bijvoorbeeld routeyou en de erfgoedapp of een fotozoektocht te organiseren. Zo maken we van deze coronazomer ook een zomer vol erfgoed!
Ga op zoek naar verborgen kapelletjes in alle IOED-gemeenten
We kennen allemaal de typische kapelgebouwtjes, maar er zijn ook tal van ‘verscholen’ beeldjes in nissen of kleine kapelletjes die tegen een boom hangen of op een staak staan. Omdat we weinig zicht hebben op waar zo’n kleine elementen in het landschap of dorpskernen bewaard zijn gebleven, doen we nu een warme oproep om ons te helpen ze te inventariseren. Tot 31 augustus 2020 kan iedereen in de gemeenten Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Hamme, Laarne, Lebbeke, Wetteren, Wichelen en Zele helpen speuren naar gevelbeeldjes, kapellen in bomen of op staken en dit melden bij de erfgoeddienst via een online formulier
Selfie challenge in Wetteren
In Wetteren nodigen we je uit om je van je beste kant te laten zien. Wie tien bijzondere kapellen kan vinden en er telkens een selfie bij neemt, maakt kan op een mooie prijs én een plaatsje in de kermistentoonstelling!
Ontdek de wandelingen in Laarne
Trek je wandelschoenen aan in Laarne en ontdek er op je eigen tempo de prachtige kapelletjes. Enerzijds hebben we een bestaande kapelletjeswandeling van een digitaal kleedje voorzien in routeyou. Daarnaast kan je in het centrum op pad met een flyer over de processiewandeling langs kapellen in centrum Laarne: de Sint-Machariusroute.
Zoekspel in Hamme
Wie spelenderwijs op ontdekking wil, moet in Hamme zijn. Onze IOED stak samen met de gemeente een Hams Kapelspel ineen. Bezoek zes Hamse kapellen die naast een mooi beeld, ook klank te bieden hebben! Vind je de klok op/van elke kapel? Kijk goed! Neem een foto van de klokken(toren) en zoek naar de opschriften die in of op de kapel staan. Met de juiste letters vorm je een woord. Stuur dit woord samen met de zes foto’s naar cultuur@hamme.be voor 18 september 2020 en maak kans op een cultuurcheque!
Eind september worden er drie winnaars geloot onder iedereen die tijdig het juiste antwoord en de zes foto’s doorstuurde.
Kapelletjesfietsroutes in Lebbeke en Buggenhout
In Lebbeke en Buggenhout ga je met de fiets op pad. Tijdens je tocht zet je de ErfgoedApp aan op je smartphone. De app weet wanneer je in de buurt bent van een kapel en stuurt je op dat moment informatie door. Zo word je op het juiste moment geprikkeld met weetjes over de plekken om je heen. Het is een ideale manier om je tijdens een wandeling of fietstocht te laten leiden doorheen onze lokale geschiedenis.
Kapellekesgangers op de Kapellekesbaan in Wichelen
In 2015 werd in het kader van Open Monumentendag een route uitgewerkt om al fietsend of wandelend verschillende kapelletjes te ontdekken in Wichelen. De brochure van toen wordt in het kader van de corona-zomer in eigen land en het project ‘de kapellekesgangers’ van erfgoeddienst (IOED) Schelde-Durme herwerkt tot een fotozoektocht van 17 km. Achterhaal voor 15 september 2020 de juiste locatie van elke foto en maak kans op een lokaal passend prijsje, aangeboden door lokaal bestuur Wichelen!
Te voet langs Zeelse kapelletjes
Voor de Onze-Lieve-Vrouw van Banneuxkapel zoeken wij als regionale erfgoeddienst mee naar financiering voor de renovatie en naar nieuwe vrijwilligers die de kapel mee willen onderhouden. Deze kapel in de Veldekensstraat is meteen ook het start- en aankomstpunt van deze korte wandeling. Hier hangen oude foto’s op van de kapel en bedevaarten die in het verleden plaatsvonden naar Banneux (provincie Luik).
Fietszoektocht langs kapelletjes in Berlare
Vandaag telt Berlare nog talrijke kapelletjes. Al fietsend ontdek je een groot deel dankzij deze fietsroute van VVV Donkmeer, verder uitgewerkt tot een zoektocht door IOED Schelde-Durme. Bij elk kapelletje is er een opdracht of zoekvraag voorzien!
Kapelletjeswandeling in Dendermonde
De Dendermondse kapelletjesroute brengt je langs kapelletjes in Appels en Oudegem. Ook voor deze route wijzen we je de weg met een RouteYou kaartje. Zet onderweg de ErfgoedApp open en krijg bij elke kapel interessante informatie doorgestuurd.
Praktische workshops voor onderhoud najaar 2020
Ook andere eigenaars uit de regio hebben vragen over hoe ze aan de slag kunnen met hun kapel. Daarom organiseert de IOED in samenwerking met de dienst Monumentenwacht en erfgoedcel Land van Dendermonde workshops voor kapeleigenaars, waarin ze praktische tips krijgen voor het onderhoud van hun kapel en het voorkomen van schade.
Tijdens de eerste sessie op 10 oktober gaan we in op het exterieur, bij de tweede workshop op 27 november is het interieur aan de beurt.