Wie vertelt ons meer over vroegere vlasrootputten in onze regio?
In de regio van onze IOED hebben de grote stromen Schelde, Durme en Dender altijd een glansrijke hoofdrol gespeeld. Hun invloed op het landschap en op de historische ontwikkeling van het gebied valt niet te ontkennen. Toch mogen we niet vergeten dat ook heel wat stilstaande wateroppervlakken het karakter van ons landschap bepalen. Daarom zijn we op zoek naar getuigen die ons meer kunnen vertellen over een van die “stille waters”: vlasrootputten.
Typisch voor ons landschap
Wie kent ze niet: de kleine landschapselementen zoals poelen, plassen en grachten die ons landschap zo typeren. Toch zijn dit verdwijnende pareltjes in het landschap omdat ze hun vroegere bestaansreden dikwijls verloren. Oude kaarten tonen ons dat hier vroeger ontzettend veel kleine waterelementen te vinden waren.
Deze “stille waters” hadden een duidelijke functie voor onze voorouders: drinkpoel voor het vee, afbakening en bescherming van een imposante hoeve of kasteel, vlasrootput, oord van ontspanning… De nog overgebleven wateroppervlakken getuigen van de bewuste omgang van onze voorouders met het landschap en met water. Met het project “Stille Waters” zetten we dit minder evident landschappelijk erfgoed in de kijker.
-
- © IOED Schelde-Durme
-
- © RLSD
-
- © RLSD
Belangrijke rol in de toekomst
Met de dreigende droogte als gevolg van de klimaatverandering is de rol van stille waters nog lang niet uitgespeeld, integendeel. Poelen vangen piekneerslag op en zorgen voor voldoende watervoorraad in drogere periodes. Daarom ontstaan tal van initiatieven om nieuwe poelen te graven of oude te herstellen! Daarnaast brengt water leven in de brouwerij: ze trekken amfibieën, insecten en andere dieren aan. Goed voor de biodiversiteit!
Op zoek naar vlasrootputten
Vele poelen in de IOED-regio hadden een specifieke functie. Ze werden namelijk gebruikt als vlasrootput. Tot in de 19e eeuw was de regio Schelde-Durme immers één van de belangrijkste gebieden van vlasteelt en vlasverwerking. Pas later verplaatste het epicentrum zich naar het zuiden van West-Vlaanderen. In de regio rond Kortrijk gebruikte men stromend water, de rivier de Leie, ook bekend als de Golden River, voor het roten van vlas: de vezels losweken van de houtige stengel om ze via verschillende stappen te kunnen verwerken tot linnen. In onze regio daarentegen groef men kleine, ondiepe putten voor het roten.
Tot WOII lag het landschap bezaaid met rootputten. De herinnering aan deze stille waters dreigt nu voorgoed te verdwijnen. Daarom is de IOED Schelde-Durme op zoek naar getuigen die het vlasroten nog meemaakten. Ken jij iemand die ons meer kan vertellen over het gebruik van de rootputten? Iemand die de doordringende geur van een rootput levendig kan beschrijven? Laat ons het weten via lies@rlsd.be.
