NJ-website

We wensen je een erf goed 2023!

De 34ste editie van Open Monumentendag staat voor de deur. Dit jaar staat het Europese thema duurzaamheid centraal, een actueel thema waarrond veel te doen is de laatste jaren.

Villa Ritten

LEVEN IN ERFGOED. Villa Ritten

Villa Ritten

De oase van rust voor familie Malfliet

In de Smidsestraat te Grembergen staat een bijzonder huis dat de thuis vormt van Chris en Lena. Het huis is beter bekend als Villa Ritten. De woning dateert van het begin van de 20ste eeuw en heeft een zomerhuis in art-nouveaustijl. Villa Ritten is een beschermd monument, maar vormt in de eerste plaats een oase van rust voor haar bewoners. De familie Malfliet woont al enkele generaties lang in het huis en deelt deze ervaring graag met andere mensen. Ontdek hoe zij het ervaren om te leven in erfgoed.

Het ontstaan van Villa Ritten


Het perceel was al langer bewoond, maar de huidige woning werd waarschijnlijk gebouwd rond 1913. De woning werd rond deze periode ook verder uitgebreid met een zomerhuis in art-nouveaustijl. Deze stijl was populair vanaf eind 20ste tot begin 21ste eeuw en was bedoeld om nieuwe vormen en moderne materialen te introduceren met de natuur als inspiratiebron. Alles laten aanvoelen als kunst, van het meubilair tot de gebruiksvoorwerpen, was het doel van de art-nouveaustijl. Villa Ritten werd vernoemd naar Georges Ritte, een aannemer van dijkwerken in de regio. Oorspronkelijk was hij niet van Grembergen, maar van Schaarbeek. Samen met Maria Sidonia De Caluwe kocht Georges Ritte het perceel en bouwden ze het huis. Ze trouwden in 1916, nadat ze eind 1915 samen verhuisd waren naar Rotterdam. Hun huwelijk heeft echter niet lang geduurd want in hetzelfde jaar dat ze trouwden stierf Georges Ritte. Na de oorlog vertrok ze in 1919 weer naar Grembergen en verkocht Villa Ritten.     

Een lange familiegeschiedenis

Villa Ritten is al enkele generaties in handen van de familie Malfliet. Het huis wordt momenteel bewoond door Chris en Lena, maar was al eigendom van de familie sinds de jaren ’30 toen de grootvader van Chris het kocht. Chris zijn grootvader was verliefd geworden op de woning en toen hij de kans kreeg om het te kopen greep hij deze meteen. Nadat de ouders van Chris trouwden, woonden ze nog een tijd lang in bij zijn grootouders. Uit die vroegste jaren herinnert Chris zich niet veel van het huis. Als kind ben je met andere dingen dan met erfgoed bezig. Na het overlijden van zijn grootouders erfde zijn moeder het huis, waarna het gerenoveerd werd en verhuurd. Uiteindelijk kocht Chris in 1989 het huis over van zijn moeder. Voor hem ligt de grootste waarde van het huis bij de vele herinneringen die hij er koestert. Het doel is ook om op termijn het huis te kunnen doorgeven aan zijn eigen kinderen. Op die manier blijft de villa in de familie en wordt de familiegeschiedenis er verder gezet.

“Het is een familiehuis, dat van generatie op generatie is overgegaan.” Chris

Villa Ritten
Villa Ritten

Een nieuwe liefde

De schoonheid van hun woning fascineert Chris en Lena al langer, maar het is pas sinds enkele jaren dat ze er volledig in opgaan. De aanzet was een gesprek met een bezoeker op één van de vorige edities van de Open Monumentendag in hun huis. Deze man wist hen te vertellen dat de art-nouveaustijl van het zomerhuis ontstaan was in het Franse Nancy. Tijdens een weekenduitstap naar Frankrijk besloten ze in Nancy te stoppen voor het openmonumentenweekend dat daar plaatsvond. Bij aankomst voelden ze direct dat hun woning hier perfect binnen het plaatje paste.

“Het doel van de art-nouveau was om in schoonheid kunstzinnig te wonen en de natuur als het ware in huis te brengen.” Chris

Deze nieuw vergaarde kennis zorgde ervoor dat ze nog verliefder werden op hun huis en nog altijd regelmatig veilingen en rommelmarkten afstruinen om stukken te bemachtigen die bij deze stijl aansluiten. Ze willen dat hun woning een zo compleet mogelijk geheel wordt, zodat wanneer je het huis binnenkomt je in een andere tijd terechtkomt. De sfeer van het huis maakt dat je direct tot rust komt door de sereniteit die er heerst.


Wonen in Villa Ritten

Chris en Lena wonen enorm graag in hun huis en zouden het niet willen opgeven voor een ander. Op de vraag, ervaren jullie nadelen aan wonen in erfgoed?, antwoordden ze allebei volmondig ‘nee’. Het enige puntje dat ze konden bedenken was dat ze met de vele glasramen nood hebben aan een kachel om in de winter het huis te verwarmen. Dit is echter een zeer klein punt voor hun en ze zien dit eerder als een andere manier van wonen dan als een nadeel.

“ik vind het een luxe om hier te wonen. Het is echt wonen in schoonheid.” Lena

Ze hebben in het verleden wel een aantal zaken in het huis aangepakt om het comfort van het huis te verhogen, zoals bijvoorbeeld het plaatsen van een boiler voor warm water. Vroeger leefde men namelijk totaal anders dan vandaag het geval is. Dit hebben ze echter op zo’n manier gedaan dat de ziel van het huis en de vele erfgoedelementen bewaard bleven. Het resultaat is dat ze nu optimaal van hun woning kunnen genieten.


De gastvrijheid van Villa Ritten

De woning wordt jaarlijks tijdens verschillende evenementen opengesteld voor bezoekers. Voorbeelden daarvan zijn onder andere ‘Kunst in de tuin’ en de ‘Open Monumentendag’. Dit is een bewuste keuze, zodat andere mensen ook de mogelijkheid krijgen om mee te genieten van de woning.
 Hun nieuwe uitdaging is dan ook het openen van een gastenkamer in het huis. Als gevolg van corona moesten ze dat plan even uitstellen, maar afgelopen zomer konden ze uiteindelijk toch de eerste mensen in hun huis ontvangen en de schoonheid van Villa Ritten verder delen met de wereld.

Website OMD front

Open Monumentendag 2022

De 34ste editie van Open Monumentendag staat voor de deur. Dit jaar staat het Europese thema duurzaamheid centraal, een actueel thema waarrond veel te doen is de laatste jaren.

Archeologiedagen 2022

Archeologiedagen: 20, 21 & 22 mei

De IOED zet de laatste jaren meer en meer in op archeologisch erfgoed. Het is immers naast bouwkundig en landschappelijk erfgoed de derde pijler waarvoor wij ondersteuning en advies bieden. Om inzicht te krijgen in de grote verzameling aan archeologische onderzoeken die ooit liepen in de 9 gemeenten van ons werkingsgebied werden GATE Archeology en Goed in Erfgoed aangesteld. Zij maakten een onderzoeksbalans op van de vindplaatsen in ons werkingsgebied. Het syntheseverhaal kan je hier lezen: https://bit.ly/3l83XCt.

Vorig jaar hebben we jullie onder de noemer ‘(steen)goede keuze’ gevraagd om te stemmen op je favoriete thema uit deze onderzoeksbalans. Daar is een duidelijke winnaar uit de bus gekomen: de archeoloog krijgt bagger over zich heen. Onze partners hebben dit thema met enthousiasme opgepakt en leuke activiteiten errond ontwikkeld. Maar ook andere thema’s komen aan bod. Ontdek ze snel allemaal in onze brochure!

Folder archeologiedagen 2022

Haal de brochure op…

Je vindt de folder in de verschillende gemeenten van ons werkingsgebied of lees hem online.

De digitale versie kan via onderstaande knop bekijken.
InventarisOE02

Inventaris van het bouwkundig erfgoed

Het agentschap Onroerend Erfgoed organiseert een openbaar onderzoek over de vast te stellen inventaris van het bouwkundig erfgoed van de provincie Oost-Vlaanderen. Dit loopt van 1 april t.e.m. 30 mei 2022.

WebsiteErfgoeddag

Erfgoeddag maakt school

Meer dan 20 activiteiten in het teken van erfgoed en onderwijs in het werkingsgebied van IOED Schelde-Durme. Dat is een record in de geschiedenis van Erfgoeddag. Toevallig is dat niet: er is dit jaar niet alleen het vertrouwde publieksmoment op zondag 24 april, in de week erna doen ook heel wat scholen mee.

FunerairErfgoed

Digitale inspiratiereeks funerair erfgoed

Het kwalitatief beheer en onderhoud van lokale begraafplaatsen vraagt de nodige deskundigheid en aanpak. Heel wat lokale besturen gaan hiermee aan de slag of willen dit in de toekomst doen. Om dit optimaal te ondersteunen, organiseert IOED IGEMO, in samenwerking met IOED Schelde-Durme en IOED Zuidrand, een digitale inspiratiereeks

WebsiteBeeld

GOED GEKOZEN!

In oktober liep het project (Steen)goede keuze waarbij jullie mochten stemmen op jullie favoriete archeologische thema. En gestemd hebben jullie! De winnaar van (Steen)goede keuze is ARCHEOLOOG KRIJGT BAGGER OVER ZICH HEEN!
Benieuwd hoe we aan de slag gaan met dit thema? Hou dan zeker onze kanalen in het oog. 

ARCHEOLOOG KRIJGT BAGGER OVER ZICH HEEN!

Bij politici en andere bekende figuren zijn we deze uitdrukking gewend. Gelukkig klinkt dit in combinatie met archeologen nogal vreemd in de oren. Bagger wordt immers in dit geval negatief gebruikt als rotzooi, troep … Maar baggeren is op zich een positieve en een noodzakelijke activiteit tegen het dichtslibben van rivieren. Zeker in onze ‘Lage Landen’! Anders zouden we bijvoorbeeld geen succesvolle havens hebben. Maar ook zouden we nog meer te kampen hebben met overstromingen. Dat Vlaanderen en Nederland vandaag samen de grootste en modernste baggervloot ter wereld hebben, valt dan ook vanuit die landschapsgeschiedenis te verklaren.

De geschiedenis van het baggeren zelf kent nog weinig geheimen. Er zijn veel studies over gemaakt en er bestaat zelfs een heus baggermuseum. Onderbelicht zijn echter de baggervondsten! En daar willen we met de IOED iets aan doen.

Wat zijn eigenlijk baggervondsten? Baggeren is dus het proper en terug dieper maken van de waterlopen. In de 19de eeuw kende het baggeren een sterke groei. Er waren heel wat technische verbeteringen en de stoomboten zorgden voor extra vracht- en passagiersvervoer. Het baggeren was noodzakelijk zodat de vele boten niet vast kwamen te zitten in het opgehoopte slib en vuil. Bij dit vele baggeren stootte men regelmatig op een archeologische vondst. Een houten drakenkop, zwaarden, metalen speerpunten, … kwamen zo bloot te liggen. Dit trok gelukkig de aandacht van amateurarcheologen zoals Jean Moens en Joseph Maertens de Noordhout (foto). Zij volgden de baggerwerken van nabij op en betaalden arbeiders om de vondsten in te zamelen. Hierdoor zijn er heel wat vondsten gered en niet terug verdwenen in het water of ergens op een vuilnisbelt beland. En laat er nu net uit onze regio een rijke collectie aan baggervondsten zijn. Uniek in Vlaanderen!
 
Wij hebben tal van onbeantwoorde vragen over de baggervondsten: wat doen drakenkoppen uit de Schelde in het British Museum in Londen? Waar kunnen we nog baggervondsten uit onze streek vinden? Wie zijn eigenlijk die amateurarcheologen? Als ook jij dit thema dieper wil uitgespit zien, weet je wat je moet doen …